وحید جلیلی با اشاره به روند فیلمسازی حاتمیكیا گفت: فیلمهای حاتمیكیا را میتوان به دو دسته اجتماعی و دفاع مقدس تقسیم كرد. آژانس، دیدهبان، از كرخه تا راین در دسته اول و فیلمهای دیگری در دسته دوم قرار دارند. فیلم به رنگ ارغوان نیز در دسته دوم قرار دارد. فیلمهای دفاعمقدس حاتمیكیا از روی حقیقت ساخته میشود. در این فیلمها سینمای حاتمیكیا رسانهای است كه واقعیت را بیان میكند اما دسته دوم بیشتر از واقعیت مجازی و رسانهای نشات میگیرد.
وی ادامه داد: فیلمهایی مانند به رنگ ارغوان و به نام پدر در فضای رسانهای كشور قرار دارد. حاتمیكیا در به رنگ ارغوان خودش نبود و از واقعیت مجازی متاثر شده بود.
جلیلی با اشاره به تصویری كه از دانشجویان در این فیلم نمایش داده شده است، گفت: نحوه نشان دادن تصاویر از دانشجویان در كشور یك معضل همیشگی است. متاسفانه در رسانهها و از زمان دوم خرداد یك تصویر سانسور شده از دانشجو ارائه میكنند.
وی ادامه داد: در به رنگ ارغوان نیز تصویری كه از دانشجویان نشان داده میشود؛ یك تصویر فانتزی است البته این نوع نگاه در فیلم به سایر بخشها هم وجود دارد. به طور مثال نیروی انتظامی تصویر خوبی ندارد و تماشاگر با دید نیروی انتظامی؛ یاد فیلمهای صمد میافتد.
جلیلی با اشاره به نشان دادن نیروهای اطلاعاتی در فیلمهای سینمایی گفت: باتوجه به ظرفیت و همچنین حوادثی كه در طول تاریخ معاصر انقلاب ایران رخ داده است؛ دستگاه اطلاعاتی ایران مورد توجه دستگاههای اطلاعاتی دنیا است اما در ایران فیلمسازان كمتر به آن توجه كردهاند. امروز درونمایه دراماتیكی برای فیلمسازی در این حوزه وجود دارد كه روی آن كار شده است و ما حتی ۱۰ فیلم هم درباره انقلاب اسلامی و شرایط آن نداریم.
جلیلی ادامه داد: جذابیت نشان دادن نیروهای اطلاعاتی در فیلم؛ یك جذابیت ژورنالیستی است و استقبال تماشاگر به دلیل اطلاعاتی است كه فیلم به ما میدهد.
وی گفت: من هنوز هم حاتمیكیا را سینماگر انقلاب اسلامی میدانم و اگر انتقادی به وی میكنم از همین منظر است زیرا معتقدم حاتمیكیا در فصل دفاع مقدس از انقلاب اسلامی تاثیر گرفته است.
وحید جلیلی در ادامه سخنان خود از فضای رسانهای كشور انتقاد كرد و افزود: امروز فضای رسانهای كشور قناس است و در این فضای رسانهای صدا و سیما نیز سهم دارد. صدا و سیما به دلیل تصویر ناقصی كه از ایران ارائه میكند؛ مقصر است. امروز بعضی ارزشهای خبری در صدا و سیما اصلا ارزشی نیستند و من صدا و سیما را جز مبادی فساد سیاسی در كشور نمیدانم.
وی ادامه داد: اگر فضای رسانهای كشور كامل بود؛ مطمئن بودم كه حاتمیكیا خط فیلمسازیاش عوض میشد زیرا فیلمساز تابع فضای پیرامونی است و اگر فضای پیرامونی را عوض نكنیم هر چقدر كه بودجه تزریق شود سودی نخواهد داشت.
جلیلی درباره سیاستهای سینمایی در كشور گفت: دیگر مدیریت گلخانهای در حوزه فرهنگ و هنر پاسخگو نیست. امروز بیشتر فیلمهای توقیف شده یا با بودجه دولت ساخته شده یا به سفارش بعضی مدیران دولتی تولید میشود. به عنوان مثال حوزه هنری و بنیاد فارابی فیلمی مانند زادبوم را به صورت مشترك سرمایهگذاری میكنند و بعداز تولید؛ خودشان فیلم را توقیف میكنند.
جلیلی افزود: معاونت سینمایی مدعی است كه آمده تا به این وضعیت پایان دهد البته من نمیدانم كه با اكران فیلمهایی مانند صد سال به این سالها كه دفاع مقدس را بهانهای برای تعریف و تمجید از حكومت گذشته كرده؛ چگونه هدف به دست میآید. امروز باید سینمای ایران به واقعیت خود نزدیك شود نه اینكه در فیلمهای ایرانی فقط شمال تهران نمایش داده شود و تاریخ ایران در آن قید باشد.
* سخنرانی در نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی به رنگ ارغوان در پژوهشگاه فرهنگ ـ هنر و ارتباطات